Hipotetik yani varsayımlara dayalı mülakat sorularına her iş görüşmesinde karşılaşabiliriz. Bu sorular; davranışlarınızı, karar almadaki becerilerinizi, problemlerle karşılaştığınızda bulduğunuz çözüm yollarını ve iletişim tarzınızı öğrenebilmek amacıyla sorulur.

Teknik pozisyonlarda, mesleki yeteneklerinizde ne kadar başarılı olursanız olun, bu tarz sorulara vereceğiniz cevaplar, İnsan Kaynakları ya da pozisyonun bağlı olduğu Departmanın İşe Alımdan Sorumlu Yöneticilerin (Hiring Manager) kararlarını ciddi şekilde etkilemektedir. 

Peki şirketler neden bu soruları soruyor?

Öncelikle bu soruların ne amaçlı olabileceğini masaya yatıralım:

• Davranışlarınızı 
• Problem çözme yöntemlerinizi
• Düşünme tarzınızı

öğrenebilmek.

Davranışlarınızı Öğrenme Amaçlı Hipotetik Mülakat Soruları:

Davranışlarınızı anlama odaklı mülakat soruları; yönetici ruhlu mu, uyumlu mu, sorunlar karşısında ne tarz tepkiler vereceğinizi ve değerlerinizi öğrenme amacıyla sorulur. Bu sorularla mesleğiniz ne olursa olsun karşılaşabilirsiniz.

Karşılaşabileceğiniz mülakat sorularından birkaçı;

• İş yerinde karşılaştığınız en büyük problem neydi? 

• Yöneticiniz tarafından baskı altında olduğunuzu hissettiğinizde nasıl verimli çalışabilirsiniz?

• Hayatta yaptığınız en büyük hata neydi? Bu problemin üstesinden nasıl geldiniz?

• Risk almayı sever misiniz? 

• Yöneticinizle fikir ayrılığına düştüğünüzde ne yaparsınız?

Bu tarz sorulara nasıl cevap verebiliriz?

Gelen sorular karşısında, daha önce yaşadığınız o anlara gidin ya da hayal edin; Nerede hata olduğunu, bu hata karşısında sizin ne yaptınızı ve nasıl bir çözüm yolu ile problemin üstesinden geldinizi belirtmeniz, sorular karşısında tatmin edici cevaplar vermenizi sağlar. 

Pozitif bir şekilde olaylara yaklaşım tarzınız ve neyi problem olarak gördüğünüzü anlatmanız bu aşamada büyük rol oynar. Problemler karşısında çözüm odaklı mı, sonuç odaklı mı davrandığınızı anlamak isterler.  

Yönetici pozisyonlarda, ekibinizle nasıl iletişime geçtiğinizi görebilmek amacıyla sadece verdiğiniz cevaplar değil, iletişim tarzınız da etkili olur.  Bu sebeple kısa cevaplar vermek yerine, iletişiminizin kuvvetli olduğunu gösterebilecek şekilde saygılı, kendinize güvendiğinizi gösteren vücut diliniz ve mimiklerinizle; cevaplarınızı daha anlaşılabilir, gerçekçi ve içten olmasına özen gösterin.  

Problem Çözme Yöntemlerinizi Öğrenme Amaçlı Hipotetik Mülakat Soruları: 

Bu tarz sorular daha çok zorlu ve karşılaşması çok sık olamayan, alışıla gelmiş zamanlarda karşılaşabileceğiniz sorunlara karşı, duruşunuzu, problem çözmede sonuç odaklı mı, çözüm odaklı mı yaklaştığınız öğrenmek amacıyla sorulur.

Özellikle günlük problemlerin daha sık karşılaşılabildiği, internet dünyasında uygulamaların kullanılamadığı, sistemlerin çöktüğü, şirketlere ulaşılamadığı durumlar gibi, şirket içerisinde büyük problemlerin görüşebildiği mesleklerde; Developer, Marketing Manager, Operasyon Yönetimi, Analist pozisyonlarıda daha sıkça sorulur. 

• İş yerinde yaşadığınız en stresli olay neydi? Bunu nasıl atlatabildiniz?

• Bir problemi çözebilmek için yardım almayı tercih eder misiniz?

• Kızgın bir müşterini nasıl sakinleştirirsiniz?

• Acil bir problem karşısında nasıl tepki verirsiniz?

• Ekibinde iş yapmayan bir takım arkadaşını nasıl yönetirsiniz?

Bu tarz sorulara nasıl cevap verebiliriz?

Problemler karşısında öncelikle sorunu nasıl anlayabileceğinizi, sorunu nasıl tespit edebileceğinizi deneyim ya da düşüncelerinizle ifade etmeye çalışın. Sorunlar karşısında sorumluluk alıyor ya da müşterileriniz ya da ekip içerisinde olan problemlerde sorumluluğu üstleniyor musunuz? Görüşmeler öncesinde bu sorulara hazırlıklı olursanız, ani gelen sorular karşısında daha net cevaplar verebilirsiniz.

Bir müşteri ya da ekipten biri ile anlaşmazlık yaşanması durumlarında, kişiyle konuşarak öncelikle problemi onlar tarafından dinlediğinizi, sonrasında bu problemi nasıl çözebileceğiniz üzerinde pratik ya da spesifik çözümler söylemeniz, kilit notalardan biridir. 

Empati yapabildiğinizi, her zaman sorunların olabileceği ancak sorunların erken tespit edilerek, müşteri ya da ekibinizin gönlünü kazanabileceğinizi göstermeniz, özellikle yönetici pozisyonlarında size öne çıkartacaktır. Cevaplarınızı varsayımsal olarak düşünmeden, o anı gözünüzde canlandırmaya çalışın, yaşadığınız tecrübelerde bu tarz olaylar yaşadınız mı, eğer yaşadıysanız ve başarıya ulaştığını düşünüyorsanız bu anıyı mülakatta paylaşabilirsiniz.

Düşünme Tarzınızı Öğrenme Amaçlı Hipotetik Mülakat Soruları:

Çoğu iş ilanında analitik bakış açısına sahip tabirini görmüşüzdür. İşte bu tarz sorularda, düşünme tarzınız, olaylara bakış açınız ve ne kadar analitik düşünebildiğinizi öğrenmek amacıyla sorular sorarlar. Yaratıcı düşüncelerinizi, farklı fikirlerinizi, bakış açınızı bu sorulara verdiğiniz cevaplarla anlatabilirsiniz.

Bardağın boş mu, dolu mu tarafından baktığınızı verdiğiniz cevaplarla görmek isterler. Pek çok meslekte karşınıza gelebilecek bu sorular özellikle, Mühendislik, Tasarım, İş Geliştirme ve  Pazarlama pozisyonlarında daha sık rastlanabilir. 

Dünyaca ünlü teknoloji şirketlerinin sorduğu zorlu sorular olarak da karşımıza çıkabilen bu sorulara bir kaç örnek verelim. 

• Trafiğin en işlek olduğu saatte boğaz köprüsünde kaç araba bulunur?

• Veritabanın ne demek olduğunu 8 yaşındaki kuzeninizin anlayacağı bir şekilde açıklayabilir misiniz?

• Kanalizasyon kapağı neden yuvarlaktır? 

• Bir zombi kıyametinde nasıl davranırsınız?

• Üç oda arasında seçim yapmak zorundasınız: 

İlk oda; azgın ateşlerle dolu 

İkinci oda; 3 yıldır bir şey yememiş kaplanlar ile dolu. 

Üçüncü oda; ağır makineli tüfekli suikastçılar ile dolu.

Hangi odayı seçersiniz?

Bu tarz sorulara nasıl cevap verebiliriz?

Kent University’de düşünme tarzınızı öğrenme amaçlı soruları, listeleyerek cevapları web sitesi üzerinden paylaştı.  Siz de kendinizi test edebilmek için ya da görüşme öncesinde pratik yapmak için sorulara bakabilir, cevaplayabilir ve sonrasında ne cevaplar verilmesi daha uygun olur denilmiş inceleyebilirsiniz.  

Severek takip ettiğim Barış Özcan YouTube kanalı üzerinden En İlginç 11 Soru konulu bir videosu bulunuyor. Burada yer alan sorular ağırlıklı olarak hipotetik mülakat sorularına örnektir.

Karşınıza çıkabilecek klasik ve orijinal sorular için, daha önce yayınladığım Klasik ve Sıra dışı Mülakat Soruları yazısına da göz atabilirsiniz.

Karşılaşabileceğiniz bu sorularda cevap vermek için acele etmeyin, biraz düşünerek, sakince cevap verebilirsiniz. Kendinize güvenerek, cevaplarınıza inanarak ve içtenlik cevaplar vermeniz çok önemli. 

Özetleyecek olursak;

Hipotetik mülakat soruları, en az yetkinliklerinizi ölçen teknik testler kadar önemlidir. Google, Microsoft, Facebook gibi teknoloji lideri şirketler bu soruları daha sık sormakta ve bu sorulara vereceğiniz cevaplar, kararlarını ciddi ölçüde etkiliyor. 

Bu soruların sorulma amacı, görüştüğünüz pozisyona göre aşağıdaki özelliklere sahip olduğunuzu öğrenmek istemeleri olabilir:

• yöneticilik, liderlik, 
• uyumluluk ve takım çalışmasına yatkınlık,
• bakış açınız, düşünme tarzınızı 
• analitik, yaratıcılığınız, 
• pratik çözümler oluşturup oluşturmadığınız; 
• iş hayatında karşılaşabileceğiniz problemleri nasıl tespit ettiğiniz,
• bu soruların üstesinden nasıl gelebildiğiniz, 
• çözüm odaklı mı, sonuç odaklı mı davrandığınız

İş görüşmelerinde heyecanlı ve gergin olmanız çok normaldir. Karşınızdaki şirket yetkilisiyle enerjiniz tuttuktan sonra, bu sorulara vereceğiniz cevaplarınızı daha çok sohbet eder gibi düşünebilirsiniz. Yaşadıklarınızdan örnekler vererek ve daha önce karşılaştığınız problemlerde ne yapılabileceği deneyimlediğinizi anlatarak görüşmeyi daha da renklendirebilirsiniz.

İş görüşmesinde tıkandığınız ya da zorlandığınız durumlarda, düşünmek için zaman istemekten çekinmeyin. Görüşmenin başında içecek bir şey teklif ettiklerinde, su söyleyerek zaman kazanabilir ve heyecanınızı kontrol edebilirsiniz.

Görüşme sonrasında siz de güçlü sorular hazırlayıp şirketlere sorabilirsiniz. Şirketten öğrenmek istediğiniz bilgileri, onlar gibi akıllı sorular sorarak gösterin. 

“Yeri doldurulamaz olmak için her zaman farklı olunmalıdır.” Coco Chanel

Siz de görüşmelerinizde karşılaştığınız hipotetik mülakat sorularını yorum olarak paylaşırsanız çok sevinirim.

Bol şanslar!