senin değerin ne kadar?

Yaklaşık 5 senedir pek çok organizasyona, meetuplara, kafe toplantılarına katılmaya çalıştım ancak daha önce hiç konuşmacı olarak katılmamıştım.

PHPKonf‘un hazırladığı İstanbul PHP Konferası 2016’da ilk defa bir etkinlikte konuşmacı olarak yer aldım. “Senin Değerin Ne Kadar?” konu başlığımla heyecanlı ve güzel bir etkinlikti. Ara ara mikrofona vursam da, beni dinlemeye gelen güzel insanlar sayesinde oldukça keyifli bir konuşma gerçekleştirdik. Tekrar bu güzel organizasyona beni davet ettiği için, Emir Karşıyakalı‘ya teşekkür ediyorum!

Hem etkinliğe katılamayanlar için hem de bir yerlerde bulunsun diye bu konuyu yazmak ve paylaşmak istedim. Buyurunuz karşınızda; Senin Değerin Ne Kadar?

5 yıldır yazılımcılarla sohbet ederken karşılaştıkları problemleri ve soruları benimle de paylaşıyorlar. Yazılımcıların çok iyi anlaşılamadığını düşünüyorum bu nedenle fırsat buldukça yazılım dünyası hakkında gözlemlerimi blogumda yazmaya çalışıyorum. Sıklıkla merak edilen soruların başında; bir iş görüşmesinde ücret beklentisi ile ilgili ne demek gerektiği bulunuyor.

İş hayatında herkesin beklentileri farklılık gösteriyor. Kimisini dolgun bir maaş cezbederken, kimisi yan haklardan sigorta ya da servis imkanını bilmek istiyor; kimi çalışma saatlerinin belirgin olmasını istiyor, kimisi de özgürce dilediği yerden çalışabilmek istiyor; kimi sektörde ismi bilinen şirketlerle çalışmak isterken, kimisi yönetici olabileceği pozisyonlarda çalışmak istiyor; kimi kurumsal cümleler kurmak isterken kimisi, şıpıtık terliklerle ya da kısa shortuyla ofiste dolaşmak istiyor. Çalışma kültürü, ofis lokasyonları, çalışma günleri, sosyal imkanlar, ekip içi iletişim ve daha pek çok değişkenle karşı karşıyayız.

Yazılımcıların ne kadar yoğun çalışma saatlerinde, yoğun stres ve baskı ile çalıştıklarını biliyoruz. Dışarıdan bakıldığında yazılımcı yine şirketten kaçtı ya da biraz daha üst bir ücret teklifi aldı ve başka şirkete geçti diye yakınmalar var. Eğer yalnızca bunu bir iki kişi yapıyorsa sorun kişiden kaynaklanabilir ama şirketlerde yoğun bir sirkülasyon oluyorsa şirketlerin de kendine bakması ve kendini değerlendirmesi gerekiyor.

Ekran başında saatlerce zihninizi, gözlerinizi ve ellerinizi çalıştırıyor, zamanınızı ve emeğinizi gelen projeler ve şirketler için veriyorsunuz. Peki hak ettiğiniz değeri gerçekten alabiliyor musunuz?

Yazılımcıların gelişen teknoloji dünyasıyla son derece önemli olduğu ve baş tacı edildiği bir dönemde, çalıştığınız zamanlar kendinizi ne kadar değerli hissediyorsunuz?

Siz iş görüşmesinde ücret beklentinizi neye göre belirtiyorsunuz?

okuduğunuz bölüme ya da üniversite
yeteneklerinize ya da teknik bilgiler
tecrübe yılı
çalışma gününe ve çalışma saati
çevredeki arkadaşlarınızdan duyduklarınıza göre mi?

Peki hayal edelim;

Bir şirket ile iş görüşmesine katıldınız. Şirket size ücret teklifinde bulunmaya karar verdi ve size aylık 20.000TL net ücret teklif ediyor. Kimler kabul etmek ister? Fena bir maaş değil.

Hevesle bu iş fırsatını kabul ettiğinizi varsayalım.Bir de bakıyorsunuz ki çalışma koşulları inanılır gibi değil:

Yani sizden istenen yalnızca tüm hayatınızı o şirkete adamanız!

Evet, ayda 20.000 TL almak hiç fena değil, peki ne kadar süre böyle bir şirkette çalışabilirsiniz?

Tüm hayatınızın değeri aylık 20.000 TL olabilir mi? Sizin değeriniz ne kadardır?

Siz ve hayatınız tüm milyonlarda çok daha değerlisiniz. Demek ki, maaşın yüksek olması mutlu ve keyifli çalışma için tek koşul değil.

Geçtiğimiz aylarda “Yazılımcılar ve Maaşları” başlığında bir anket hazırladık. Ankete 2 haftada 1436 kişi katıldı. İşte anketin sonuçları;

Yazılım geliştiricilerin %60’u Bilgisayar Mühendisliği / Yazılım Mühendisliği mezunu iken, %15’i Bilgisayar Programcılığı, %1o’u çeşitli Mühendislik bölümlerinden mezun. Ancak farklı bölümlerden mezun olmuş ya da lise mezunu olup çok başarılı yazılım geliştiricileri de görebiliyoruz. Çoğu yazılımcının işe başladığı dönemler ortaokul hatta ilkokul bile oluyorken, okuduğunuz bölümden ziyade severek ve isteyerek yazılım geliştirmeniz çok önemli.

Şirketler Bilgisayar Mühendisini mi yoksa eğitim almamış alaylı ancak işinde başarılı olan bir yazılımcıyı mı işe alır? Bu sorunun doğru net bir cevabı yoktur. Eğer şirketler teknokent ya da teknopark’ta yer alıyorsa ya da tubitak ve kosgeb ile projeler gerçekleştiriyorlarsa, Bilgisayar Mühendisi ya da Mühendislik fakültelerinden mezun bir yazılım geliştiriciyi tercih edebilir, ancak eğer şirket sürekli yurtdışıyla iletişim halindeyse bölümüne bakmaksızın çok iyi ingilizce bilen kişilere öncelik vermek isteyecektir. Şirketlerin yapısına, kültürüne ve ekibine göre profesyoneller için düşünceleri değişiklik gösterebilir.

Bir programlama dili geliştiriyor olabilirsiniz, bu demek değildir ki bu programlama dilini ve teknolojilerde devam etmek zorundasınız; Farklı programlama dillerini de geliştirebilirsiniz. 5 senedir PHP geliştiriyorum, farklı programlama diline geçmem zor olur gibi bir düşünce barındırmamak gerekiyor. Örneğin şuan PHP geliştirenlerin %46’sı yine PHP geliştirmek isterken, %20’si Java, %10’u Python da geliştirmek istiyor.

Ücret beklentisi ile ilgili sektörlerde ya da şirketlerde oturmuş net bir ücret skala bulunmuyor ne yazık ki. 3 yıldır php geliştiriyorum ne kadar maaş istemeliyim gibi bir sorunun net bir cevabının olmadığını düşünüyoruz.

Ankete katılan yazılım geliştiricilerin %52’si iş hayatından memnun, %18’i memnun değil ve %30’u kararsız. İş hayatına öyle kaptırıyoruz ki kendimizi, gerçekten sevdiğimiz işi mi yapıyoruz, yoksa sevmiyor muyuz durup düşünecek zamanı yaratamayabiliyoruz.

Henüz bir hobiniz olmayabilir. Ancak kod yazmak dışında kendinize farklı zamanlar da ayırmalısınız. Yaz tatillerini sevmiyor olabilirsiniz, Karadeniz’e gidip yeşillikler içinde zaman geçirebilir, kafanızı dinleyebilirsiniz. Yoksa bir süre sonra o tükenmişlik sendromları yaşanmaya başlanıyor.

İş hayatındaki öncelikler de değişmeye başladı. %46’sı önceliğin Maaş olduğunu düşünüyorken yan hakların, şirket ve ünvanların önüne artık çalışma özgürlüğü geçti. Freelance çalışmalar, mobil çalışmalar, remote çalışmalar derken yeni akım digital nomad. Artık tam zamanlı çalışmadan, belirli bir ofis düzenden çıkıp dilediği yerde çalışabileceği iş fırsatlarını değerlendirmeye çalışıyoruz.

Lütfen siz de kendinize sorun, sizin iş hayatından beklentiniz nedir?